ბორჯომი

ბორჯომი- ეს ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო ბუნებრივი მინერალური ჰიდროკარბონატულ ნატრიუმიანი წყალია, ბუნებრივი მინერალიზაციით.

„ბორჯომი“ 0.33 და 0.5 ლიტრიან შუშის ბოთლებში და ასევე 0.5 და 1.0 ლიტრიან PET ბოთლებში ისხმება. თავისი შემადგენლობითა და თერაპიული თვისებებით „ბორჯომი“ წააგავს ფრანგულ მინერალურ წყალს Vichy-s, სწორედ ამიტომ XIX საუკუნეში ევროპელებმა ბორჯომს „kavkasiuri Vichy“ უწოდეს.

„ბორჯომი“ იდეალურია როგორც რეგულარული გამოყენებისთვის, ასევე იმ დაავადებების მკურნალობისთვის, რომლებიც საკვების მომნელებელ სისტემას, ნივთიერებათა ცვლასა და იმუნიტეტის ზრდას უკავშირდება. ბუნებრივი თვისებების წყალობით „ბორჯომი“ არა მხოლოდ წყურვილს კლავს, არამედ ეფექტურად ავსებს ორგანიზმში მიკროელემენტების დანაკარგს და ამაღლებს ტონუსს.

„ბორჯომი“ მინერალური შემადგენლობის ბალანსირებითაც გამოირჩევა. ამის გამო ის ტრადიციულად გამოიყენებოდა როგორც სუფრის წყალი. მაგალითად, კალიუმი „ბორჯომში“ 100 მგ-ზე ნაკლებია, რაც დასაშვებია ყოველდღიური მოხმარებისთვის, რადგან მარილების დაგროვების რისკი მხოლოდ მაშინ ჩნდება, თუკი კალიუმის შემადგენლობა 200 მგ/ლ-ს აღემატება.

„ბორჯომი“ მოიპოვება 9 საექსპლუატაციო ჭაბურღილიდან, რომლებიც ბორჯომის ნაკრძალის ტერიტორიაზე 200 –დან 1500 მ. სიღრმეზე მდებარეობს და მისი ტემპერატურა ბუნებრივი თერმული წყლისთვის შესაფერისი – 38-41 C –ია.

მრავალრიცხოვანი კვლევები იმას ადასტურებს, რომ „ბორჯომის“ მინერალური შემადგენლობა არ შეცვლილა 1830 წლიდან. ანუ, იმ დროიდან, როდესაც მისი პირველი ლაბორატორიული დაკვირვებები ჩაატარეს.

მოლუსკები

მოლუსკები
მოლუსკები (Mollusca) (ლათ. molluscus — რბილი), რბილტანიანები, უხერხემლო ცხოველების ტიპი. არსებობს მოლუსკების 107 ათასზე მეტი სახეობა. უმრავსელობა ბინადრობს ოკეანეში, ზღვაში, მტკნარ წყალში, შედარებით ნაკლები — ხმელეთზე. ხმელეთის მოლუსკებით განსაკუთრებით მდიდარია საქართველო (გვხვდება დაახლოებით 230 სახეობა და ქვესახეობა).

მოლუსკები გაერთიანებულია 7 კლასში: მუცელფეხიანები, ჯავშნიანები, მონოპლაკოფორები, ღარმუცლიანები, ორსაგდულიანები, ნიჩაბფეხიანები, თავფეხიანები. მოლუსკების სხეული იყოფა 3 ნაწილად: თავი, ტანი, ფეხი. უმრავლესობის სხეული ნიჟარაშია მოქცეული. თავზე მოთავსებულია პირი, ბევრს კი ერთი ან ორი წყვილი საცეციც აქვს, რომელთა ბოლოებზე თვალები ზის. ზოგს თავი სულ არა აქვს (ორსადგულიანები). ტანი მჭიდროდ ეკვრის ნიჟარას და ზოგიერთ სახეობაში (მუცელფეხიანები) ნიჟარის მსგავსად სპირალურადაა დახეული.მისი ძირი მანტიითაა გარემოცული. მანტიასა და ტანს შორის არის მანტიის რღუ, რომელიც შეიცავს გულს, სასუნთქ ორგანოებს და თირკმელებს, ხოლო ტანი — საჭმლის მომნელებელ ორგანოებს. ფეხის საშუალებით მოლუსკები ცოცავენ, ემაგრებიან საგნებს, ეფლობიან შლამში. ზოგიერთ მოლუსკებს ფეხი არ გააჩნიათ (მჯდომარე ორსაგდულიანები, ზოგი პარაზიტი მუცელფეხიანი). წყალში მცურავ ზოგიერთ მუცელფეხიანს ფეხი საცურაო ფარფლად აქვს გადაქცეული. ნიჟარა გარეთა ჩონჩხის როლს ასრულებს. ჯავშნიანებში იგი ფირფიტაა, ორსაგდულიანებში — საგდულები, მუცელფეხიანებში მეტწილად სპირალურადაა დახვეული და სხვა.

ზოგს ნიჟარა მთლიანად გადაგვარებული აქვს (უნიჟაროები). საჭმლის მომნელებელი სისტემა მოიცავს პირს, ხახას სანერწყვე ჯირკვლებიანად, საყლაპავ მილს, შუა ნაწლავს კუჭითა და ღვიძლითურთ და უკანა ნაწლავს. სუნთქავენ ლაყუჩებით ანუ ქტენიდიებით. ხმელეთის მუცელფეხიანთა უმეტესობა ფილტვით სუნთქავს. ფილტვის როლს სისხლძარღვებით დაქსელილი მანტიის კედელი ასრულებს. სისხლის მიმოქცევის სისტემა ღიაა, გული მეტწილად პარკუჭისა და წინაგულებისაგან შედგება. მუცელფეხიანთა უმეტესობას ერთი წინაგული (მარცხენა) აქვს. გამომყოფ სისტემას წყვილი თირკმელი ემსახურება, ზოგს ერთი თირკმელი აქვს (მუცელფეხიანები). თირკმლის სადინარი უკანა ნაწლავს გასდევს და საკუთარი ხვრელით ანალურ ხვრელში იხსნება. მოლუსკების ნერვული სისტემა გაფანტულ-კვანძური ტიპისაა, შედგება 5-6 წყვილი კვანძისაგან. მოლუსკები გაყოფილსქესიანებია, ზოგი — ჰერმაფროდიტი. გამრავლება სქესობრივია. თავფეხიანებისა და მუცელფეხიანების განაყოფიერება შინაგანია, დანარჩენებისა — გარეგანი. მოლუსკების უმრავლესობა კვერცხებით მრავლდება. კვერცხიდან გამოდის ლარვა, ანუ ტროქოფორა, რომელიც მეორე ლარვულ სტადიას — მეიალქნედ ანუ ველიგერად. მოლუსკების ზოგიერთი სახეობა ცოცხლადმშობია, რომელთაგან რამდენიმე სახეობა საქართველოშიც არის გავრცელებული.

მოლუსკების წარმოშობაში ბევრი რამ გაურკვეველია, მაგრამ მათ აგებულებაში მრავალი ისეთი ნიშანია, რომელიც მოლუსკებს რგოლოვან ჭიებთან აახლოებს და სწორედ ისინი ითვლებიან მათ წინაპრებად. მოლუსკების ზოგიერთი სახეობა — ხამანწკები, მიტილუსები, სავარცხლურები და სხვანი გამოიყენება საკვებად. საკვებში შერეული ნიჟარის ფხვნილით კვებავენ ქათმებს ჩონჩხისა და კვერცხის ნაჭუჭის გასამაგრებლად. ზოგი სახეობის ნიჟარებისაგან ამზადებენ ღილებს, სხვადასხვა სამკაულს და სხვა ნივთებს. ზოგი ორსადგულიანი მარგალიტის მწარმოებგელია, მათ ხელოვნურად აშენებენ. ზოგ მოლუსკებს საკმაოდ დიდი ზიანი მოაქვს. ზოგი სახეობა პარაზიტული ჭიების შუალედური მასპინძელია. არიან სახეობები (მუცელფეხიანები), რომლებიც აზიანებენ სასოფლო-სამეურნეო მცენარეებსა და კულტურულ ნარგავებს. მავნებელია ე. წ. გემის ჭიაც, რომელიც ხვრეტს გემისა და ნავსადგურების ხის ნაგებობებს. არიან სახეობები, რომლებიც მასობრივად სახლდებიან გემის წყალქვეშა ნაწილზე, ქმნიან გროვებს და ხელს უშლიან გემის სვლას. ზიანის მომტანი მოლუსკების წინააღმდეგ (მეტწილად უნიჟაროებისათვის) იყენებენ მოლუსკოციდებს.

ნიჟარა ნიჟარა, ცხოველების გარეგანი ჩონჩხის ერთ-ერთი ძირითადი სახე. ნიჟარა უვითარდება უმარტივესების (ნიჟარიანი ამებები, შოლტოსნები, ფორამინიფერები.

N5

NaCL+KI>>>NaI+KCL

Na+CL+K+I>>>Na+I+K+CL

N4

ა)   FeCL2+Ba(OH)2>>>FeCL+BaCL

Fe+2CL+Ba+2(OH)2>>>Fe+OH+Ba=CL 

Fe+2OH>>>Fe(OH)2 

ბ)  Zn(OH)2+HNO3>>>Zn(NO3)+H2O

Zn+2OH+H+3NO>>>Zn+(NO)2+H2O

2OH+H>>>H2O

N3

PB(NO)3+2KI>>>2K(NO3)+PBI2 (ნალექი)

PB+2(NO3)+2K-2I>>>2K+2NO3+PBI2

PB+2I>>>PBI2

N2

NaOH+HCL=NaCL=H2O 

NA+OH+H+CL=Na+CL+H2O 

OH+H=H2O